قير(Tar)
نام ماده: قير(Tar) نام تجاری: قير(Bitumen) سایر اسامی:
تاریخچه: قير مخلوطي از مايعات آلي به شدت ويسكوز ، سياه ، چسبنده و بسيار محلول در دي سولفيد كربن است كه ماده اصلي تشكيل دهنده پليمرهاي بسيار متراكم polycyclic aromatic hydrocarbons است. طبيعتا قير خام شكل چسبنده و متراكم نفت است كه بسيار غليظ و سنگين است به طوريكه براي به حركت در آمدن آن مي بايست آن ار حرارت دهيم. قير استخراج شده از نفت يا سنگ‌هاي معدني مخصوص، قير خالص نام دارد كه با توجه به منشاء تشكيل، طبقه‌بندي مي‌شود. قيرهاي خالص همچنين براي اينكه خواص مورد نظر براي كاربردهاي مختلف را پيدا كنند، تحت فرآيندهاي ديگر قرار مي‌گيرند و انواع مختلف قير را (ازجمله قير دميده، قير محلول، قير امولسيون، قير پليمري و...) را تشكيل مي‌دهند. سومريها، آشوريها و بسياري از تمدنهاي پيشين از قير به طور وسيعي استفاده ميكردند. از اين ماده به عنوان ماده ضد رطوبت و نيز محافظ براي چوب و براي موارد مختلفي نظير موميايي كردن ، مجسمه سازي و تزئينات استفاده ميشد.همچنين قير موجود در بسترهاي طبيعي به همراه آجرهاي پخته شده بصورت ماستيك در ساختمانهاي معابد، پايه پلها ، خيابانها و خانه ها بكار برده ميشد. آغاز صنعت مدرن قير را ميتوان به 1712 ميلادي نسبت داد كه سنگهاي قير طبيعي در فرانسه كشف شدند. در آن هنگام مواد قيري را بطور ساده اي به صورت كلوخه روي سطح جاده هاي محلي پخش ميكردند و ميگذاشتند كه ترافيك به تدريج آنها را ساييده و متراكم نمايد. اين تكنيك كاملا موفقيت آميز بود و در مدت كوتاهي پيشرفت هايي در كار ، بصورت پودر كردن و گرم كردن مواد قيل از استفاده حاصل شد. سپس آسفالتها را با كوبيدن و مسطح كردن توسط آهن داغ (اتو) متراكم و محكم مينمودند. اين ماده كه عموما به نام سنگ آسفالت متراكم (Compressed Rock Asphalt) شناخته ميشد ، با موفقيت بسياري در خيابانهاي اروپا بكار گرفته شد. و اين روند به تدريج ادامه يافت، بطوري كه امروزه با پيشرفت علم و تكنولوژي، قير كاربردهاي متنوع و گسترده اي در صنايع گوناگون و جهت مصارف مختلف منجمله راهسازي ، پوشش كف ، بام ، لوله هاي زيرزميني ، محافظ فلزات ، آب بندي مخازن ، كانالها ،پل ها ، تثبيت شنهاي روان ، رنگ آميزي و ... پيدا نموده است. موارد مصرف: قير معمولاً در دو حوزه راه‌سازي و عايقكاري به كار مي‌رود. حدودا 90 درصد از قير توليدي، در حوزه راهسازي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و مصارف عايقكاري، تنها 10 درصد از مصرف قير را به خود اختصاص مي‌دهد. عايق كاري: از قير معمولا براي عايق بندي بام‌ها و كف حمام‌ها استفاده مي‌شود. معمولا به منظور تثبيت قير، آن را همراه با گوني مورد استفاده قرار مي‌دهند كه به آن قيرگوني گفته مي‌شود. الياف گوني نقش مسلح كننده قير را دارند و قير را در محل خود تثبيت ميكنند. هم چنين محصولاتي مانند مقواي قيري يا نمد قيري كه با نام‌هاي تجاري نظير ايزوگام و... ارائه مي‌شوند نيز كاريردي مشابه قيرگوني دارند. به منظور جلوگيري از نفوذ رطوبت زمين به كف ساختمان، از بلوكاژ يا ماكادم استفاده مي‌شود.                                         خواص فیزیکی و شیمیایی: 1- درجه نفوذ: آزمايش درجه نفوذ براي تعيين سختي قير مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در اين آزمايش از يك سوزن استاندارد تحت اثر بار 100 گرمي در مدت 5 ثانيه به داخل قير در دماي 25 درجه نفوذ ميكند. مقدار نفوذ برحسب دهم ميلي متر درجه نفوذ ناميده مي‌شود. هر چه درجه نفوذ كم تر باشد قير سخت تر است.
2-گرانروي : هر چه كند رواني قير بيش تر باشد خواص جامد بيش تري از خود نشان مي‌دهد. واضح است در دماهاي بالاتر كند رواني كم تر است. اين مشخصه قير با دستگاه سي بولت فيورل و يا به روش كينماتيكي اندازه گيري مي‌شود.
3-درجه اشتعال: درجه اشتعال دمايي است كه اگر قير به آن دما برسد، گازهاي متصاعد از آن با نزديك شدن شعله، مشتعل مي‌شوند و در سطح آن شعله به وجود مي‌آيد. حداكثر دمايي كه مي‌توان قير را در كارگاه گرم كرد به درجه اشتعال محدود مي‌باشد.
4-افت وزني : افت وزني قير در دماي بالا، در اثر تبخير قسمتي از روغن‌ها و تركيبات نفتي آن مي‌باشد. اين مشخصه نيز از خواص مهم قير است. افت وزني قير در دماي 163 درجه سانتي گراد و در مدت 5 ساعت (شرايط تقريبي پخت آسفالت) اندازه گيري مي‌شود.
5-شكل پذيري يا انگمي : اگر نمونه‌اي از قير با سطح مقطع 1 سانتي متر مربع را با سرعت 5 سانتي متر/دقيقه بكشيم، مقدار افزايش طول نمونه را قبل از پاره شدن خاصيت انكمي قير گويند. 6-درجه خلوص : مي‌دانيم حلال قير تترا كلرور كربن و سولفور كربن است. بنابراين اگر نمونه‌اي از قير را در هر يك از اين مواد حل كنيم، ناخالصي‌هاي آن باقي مي‌ماند و از آن جا درجه خلوص قير را مي‌توانيم تعيين كنيم. درجه خلوص عبارت است از: (وزن نمونه قير) ÷ [(وزن ناخالصي) - (وزن قير) 6-درجه نرمي : درجه نرمي دمايي است كه با رسيدن قير به آن دما، قير از حالت جامد به حالت روان در مي‌آيد. هرچه درجه نرمي قير بيش تر باشد، حساسيت كم تري نسبت به تغيرات دما دارد. درجه نرمي قيرهاي معمولي حدود60 تا 70 مي‌باشد.
مواد مرتبط: Raffinate 21, Asphalt روشهای تولید: قير معمولاً از تقطير نفت خام به دست مي‌آيد. چنين قيري قير نفتي يا قير تقطيري ناميده مي‌شود. قير نفتي محصول دو مرحله تقطير نفت خام در برج تقطير است. در مرحله نخست تقطير، مواد سبك مانند بنزين و پروپان از نفت خام جدا مي‌شوند. اين فرآيند در فشاري نزديك به فشار اتمسفر انجام مي‌شود. در مرحله دوم نيز تركيبات سنگين مانند گازوئيل و نفت سفيد خارج مي‌شوند. اين فرآيند در فشاري نزديك به خلاء صورت مي‌پذيرد. در نهايت مخلوطي از ذرات جامد بسيار ريز به نام آسفالتن باقي مي‌ماند كه در ماده سيال گريس‌مانندي به نام مالتن غوطه‌ور است. اما برخي از انواع قير در طبيعت و در اثر تبديل تدريجي نفت خام و تبخير مواد فرار آن در اثر گذشت سال‌هاي بسيار زياد به دست مي‌آيد. چنين قيري، قير طبيعي ناميده مي‌شود و دوام آن بيشتر از قيرهاي نفتي است. چنين قيري ممكن است به‌صورت خالص در طبيعت وجود داشته باشد (قير درياچه‌اي) مانند درياچه قير بهبهان ايران و درياچه قير تيرينيداد آمريكا ، يا از معادن استخراج شود (قير معدني). قير طبيعي با نام يواينتايت (Uintaite) نيز شناخته مي‌شود. قير دميده از دميدن هواي داغ به به قير خالص در مرحله آخر عمل تصفيه به دست مي‌آيد. در اين فرآيند، هواي داغ با دماي 200تا 300 درجه سانتي‌گراد توسط لوله‌هاي سوراخ‌دار به محفظه حاوي قير دميده مي‌شود. در اثر انجام اين فرآيند، اتم‌هاي هيدروژن موجود در مولكول‌هاي هيدروكربورهاي قير، با اكسيژن هوا تركيب مي‌شود و با تشكيل آب، عمل بسپارش اتفاق مي‌افتد. قير دميده نسبت به قير خالص داراي درجه نفوذ كمتري است، درجه نرمي بيشتري دارد و حساسيت كم تري نسبت به تغييرات دما دارد. اين نوع قير بيشتر در ساختن ورق‌هاي پوشش بام، باتري اتومبيل و اندودكاري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. علامت اختصاري قير دميده R مي‌باشد. مثلا قير80/25 R به معناي قير دميده با درجه نرمي 80 و درجه نفوذ 25 مي‌باشد. قير مخلوط به مخلوطي از قير و يك حلال مناسب (مثلاً نفت سفيد يا بنزين) گفته مي‌شود. اين قير در درجه‌حرارت محيط مايع است و يا با حرارت كمي به مايع تبديل مي‌شود. قير مخلوط در انواع آسفالت‌هاي پوششي و ماكادامي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. سرعت گيرش يا سفت شدن اين نوع قير بستگي به نوع محلول دارد. به‌طور مثال به دليل سرعت بالاي تبخير بنزين، قير حل شده در بنزين سريع‌تر سفت مي‌شود. اين قير، اصطلاحا قير تندگير (RC) ناميده مي‌شود. همچنين قيرهايي كه در نفت حل شده‌اند، قير كندگير (MC) ناميده مي‌شوند و به قيرهايي كه در نفت گاز يا نفت كوره حل شوند، نفت ديرگير (SC) گفته مي‌شود. قيرهاي محلول بر اساس درجه گرانروي‌شان درجه‌بندي مي‌شوند.
اطلاعات ایمنی: قير را مي توان در دما بالاتر از 100C نيز ذخيره كرد يا انتقال داد ولي در تماس با مواد داغ مشتعل مي شود. قير داراي مواد سمي و اشتعال پذيري نظير سولفات هيدروژن و .. است كه معمولا در بخارات آن نيز وجود دارند. قير داغ سبب سوختگي مي شود و استنشاق بخارات آن سبب سوزش حلق و گلو مي شود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: